اگر احكام مرجع تقليدي در برخي حوزه ها مانند خمس سختگيرانه تر از سايرين باشد مجوزي براي تغيير مرجع است؟
مثلا حضرت آيت الله سيستاني عقيده دارند بر هبه هم خمس تعلق مي گيرد.از طرفي اينجانب مقداري طلا و سكه از زمان ازدواج بعنوان هديه دارم كه به وجه آنها جهت مخارج آتي نيازمندم و دادن خمس آن براي من مشكلاتي ايجاد مي كند آیا مي شود به اين دليل مرحع تقليد را عوض كرد و به ديگري رجوع كرد؟
جواب
»  

اگر بعد از تحقیق، مرجع اعلم برای شما مشخص نگردید یعنی در انتخاب مرجع تقلید به اینجا رسیدید که مراجع مساوی اند، قبل از عمل به فتوای مراجع تقلید، می توانید در مسایل غیر مرتبط تبعیض قائل شوید، اما باید توجه داشت که در مسایل مربوط به هم باید از یک مجتهد تبعیت کرد مثلا نمی توانید در احکام نجاست بدن و لباس به فتوای مجتهدی و در احکام لباس نمازگزار به فتوای دیگری عمل کنید.

اما اگر بخواهید بعد از عمل، به فتوای مجتهد دیگر عمل کنید در این صورت حکم رجوع و عدول را پیدا می کند.

بدیهی است که عدول در تقلید و تغییر دادن مرجع تقلید اگر یقین و علم پیدا کردید که آن مرجع دیگر اعلم است؛ لازم است [1].[2]

اما در صورت عدم علم به اعلم، بر اساس نظر برخى از مراجع محترم (بهجت و سيستانى)، رجوع به مساوى در غير موارد علم اجمالى به مخالفت قطعى، جايز است.[3]  برای توضیح بیشتر به سؤالی در این زمینه دقت کنید:

آيا عدول از مرجع تقليد زنده به مرجع مساوى با او، جايز است؟ به طور مثال آيا در نماز و روزۀ دانشجوى مسافر، مى‏توان به مرجع ديگرى كه مساوى با مجتهد اول است، رجوع كرد؟

 آيات عظام بهجت و سيستانى: اگر در علم و ورع مساوى باشند، رجوع به مساوى در مسائل غير مرتبط به هم جايز است. براى مثال نمى‏تواند در مسائل احكام روزه مسافر باقى بماند و در احكام نماز رجوع كند.[4]

اگر تقلید شما از مرجع فعلی، به عنوان اعلم بوده است؛و اکنون نیز بر همین اعتقاد هستید، نمی توانید از ایشان عدول کنید. بله اگر بعد از زمان انتخاب شما، شخص دیگری که مساوی مرجع شماست به مرجعیت رسیده باشد، امکان عدول وجود دارد.

اما اگر از ابتدا به عنوان مساوی مقلّد ایشان شده اید می توان به مرجع مساوی در علم و ورع رجوع کرد.  

نک: نمایه تبعیض در تقلید، سؤال 2621 (سایت: 3004).


[1] رساله دانشجویی، ص49.

[2] اقتباس از سؤال 1340 (سایت: 1335).

[3] بهجت، توضيح المسائل، م 6 سيستانى، تعليقات على العروة، م 11 و 13.

[4] وسیله النجاة ج1،م 4،سیستانی،تعلیقات علی العروة،م11و 13 به نقل از رسالۀ دانشجویی،ص51.

اسلام کوئست